पत् (गिरना) धातु के रूप – Pat Dhatu Roop – Sanskrit

Pat Dhatu

पत् धातु (गिरना, to fall): पत् धातु भ्वादिगणीय धातु शब्द है। अतः Pat Dhatu के Dhatu Roop की तरह पत् जैसे सभी भ्वादिगणीय धातु के धातु रूप (Dhatu Roop) इसी प्रकार बनाते है।

पत् धातु का गण (Conjugation): भ्वादिगण (प्रथम गण – First Conjugation)

पत् का अर्थ: पत् का अर्थ गिरना, to fall होता है।

पत् के धातु रूप (Dhatu Roop of Pat) – परस्मैपदी

पत् धातु के धातु रूप संस्कृत में सभी लकारों, पुरुष एवं तीनों वचन में पत् धातु रूप (Pat Dhatu Roop) नीचे दिये गये हैं।

1. लट् लकार – वर्तमान काल

पुरुष एकवचन द्विवचन वहुवचन
प्रथम पुरुष पतति पततः पतन्ति
मध्यम पुरुष पतसि पतथः पतथ
उत्तम पुरुष पतामि पतावः पतामः

2. लोट् लकार – अनुज्ञा, Imperative Mood

पुरुष एकवचन द्विवचन वहुवचन
प्रथम पुरुष पततु पतताम् पतन्तु
मध्यम पुरुष पत पततम् पतत
उत्तम पुरुष पतानि पताव पताम

3. लङ् लकार – भूतकाल, Past Tense

पुरुष एकवचन द्विवचन वहुवचन
प्रथम पुरुष अपतत् अपतताम् अपतन्
मध्यम पुरुष अपतः अपततम् अपतत
उत्तम पुरुष अपतम् अपताव अपताम्

4. विधिलिङ् लकार – चाहिए के अर्थ में

पुरुष एकवचन द्विवचन वहुवचन
प्रथम पुरुष पतेत् पतेताम् पतेयुः
मध्यम पुरुष पतेः पतेतम् पतेत
उत्तम पुरुष पतेयम् पतेव पतेम

5. लृट् लकार – भविष्यत्

पुरुष एकवचन द्विवचन वहुवचन
प्रथम पुरुष पतिष्यति पतिष्यतः पतिष्यन्ति
मध्यम पुरुष पतिष्यसि पतिष्यथः पतिष्यथ
उत्तम पुरुष पतिष्यामि पतिष्यावः पतिष्यामः

संस्कृत में शब्द रूप देखने के लिए Shabd Roop पर क्लिक करें और नाम धातु रूप देखने के लिए Nam Dhatu Roop पर जायें।

कुछ अन्य प्रमुख Dhatu Roop के उदाहरण निम्नलिखित हैं:- अस् (अस्ति) धातु रूपभू (भव्) धातु रूपगम् धातु रूपपठ् धातु रूपदृश् धातु रूपपिव् धातु रूपपत् धातु रूपदा (ददाति) धातु रूपकृ (करना) धातु रूपलिख धातु रूपमिल धातु रूपनाम धातु रूपवद धातु रूपधाव धातु रूपहन धातु रूपहँस धातु रूपखाद धातु रूपरक्ष धातु रूप आदि कुछ महत्वपूर्ण धातु रूप हैं।