Div Dhatu
दिव् धातु (क्रीडा करना, to play): दिव् धातु दिवादिगण धातु शब्द है। अतः Div Dhatu के Dhatu Roop की तरह दिव् जैसे सभी दिवादिगण धातु के धातु रूप (
Dhatu Roop) इसी प्रकार बनाते है,
संस्कृत व्याकरण में दिव् धातु रूप का अति महत्व है।
दिव् धातु का गण (Conjugation): दिवादिगण, चतुर्थ गण - Fourth Conjugation
दिव् का अर्थ: दिव् का अर्थ
क्रीडा करना, to play होता है।
दिव् के धातु रूप (Dhatu Roop of Div) - परस्मैपदी
दिव् धातु के
धातु रूप संस्कृत में सभी लकारों, पुरुष एवं तीनों वचन में दिव् धातु रूप (Div Dhatu Roop) नीचे दिये गये हैं।
1. लट् लकार दिव् धातु - वर्तमान काल
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
दीव्यति |
दीव्यतः |
दीव्यन्ति |
मध्यम पुरुष |
दीव्यसि |
दीव्यथः |
दीव्यथ |
उत्तम पुरुष |
दीव्यामि |
दीव्यावः |
दीव्यामः |
2. लिट् लकार दिव् धातु - Past Perfect Tense
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
दिदेव |
दिदिवतुः |
दिदिवुः |
मध्यम पुरुष |
दिदेविथ |
दिदिवथुः |
दिदिव |
उत्तम पुरुष |
दिदेव |
दिदिविव |
दिदिविम |
3. लुट् लकार दिव् धातु - First Future Tense or Periphrastic
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
देविता |
देवितारौ |
देवितारः |
मध्यम पुरुष |
देवितासि |
देवितास्थः |
देवितास्थ |
उत्तम पुरुष |
देवितास्मि |
देवितास्वः |
देवितास्मः |
4. लृट् लकार दिव् धातु - भविष्यत्, Second Future Tense
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
देविष्यति |
देविष्यतः |
देविष्यन्ति |
मध्यम पुरुष |
देविष्यसि |
देविष्यथः |
देविष्यथ |
उत्तम पुरुष |
देविष्यामि |
देविष्यावः |
देविष्यामः |
5. लोट् लकार दिव् धातु - अनुज्ञा, Imperative Mood
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
दीव्यतु/दीव्यतात् |
दीव्यताम् |
दीव्यन्तु |
मध्यम पुरुष |
दीव्य/दीव्यतात् |
दीव्यतम् |
दीव्यत |
उत्तम पुरुष |
दीव्यानि |
दीव्याव |
दीव्याम |
6. लङ् लकार दिव् धातु - भूतकाल, Past Tense
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
अदीव्यत् |
अदीव्यताम् |
अदीव्यन् |
मध्यम पुरुष |
अदीव्यः |
अदीव्यतम् |
अदीव्यत |
उत्तम पुरुष |
अदीव्यम् |
अदीव्याव |
अदीव्याम |
7. विधिलिङ् लकार दिव् धातु - चाहिए के अर्थ में, Potential Mood
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
दीव्येत् |
दीव्येताम् |
दीव्येयुः |
मध्यम पुरुष |
दीव्येः |
दीव्येतम् |
दीव्येत |
उत्तम पुरुष |
दीव्येयम् |
दीव्येव |
दीव्येम |
8. आशीर्लिङ् लकार दिव् धातु - आशीर्वाद देना, Benedictive Mood
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
दीव्यात् |
दीव्यास्ताम् |
दीव्यासुः |
मध्यम पुरुष |
दीव्याः |
दीव्यास्तम् |
दीव्यास्त |
उत्तम पुरुष |
दीव्यासम् |
दीव्यास्व |
दीव्यास्म |
9. लुङ् लकार दिव् धातु - Perfect Tense
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
अदेवीत् |
अदेविष्टाम् |
अदेविषुः |
मध्यम पुरुष |
अदेवीः |
अदेविष्टम् |
अदेविष्ट |
उत्तम पुरुष |
अदेविषम् |
अदेविष्व |
अदेविष्म |
10. लृङ् लकार दिव् धातु - हेतुहेतुमद्भूत, Conditional Mood
पुरुष |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
प्रथम पुरुष |
अदेविष्यत् |
अदेविष्यताम् |
अदेविष्यन् |
मध्यम पुरुष |
अदेविष्यः |
अदेविष्यतम् |
अदेविष्यत |
उत्तम पुरुष |
अदेविष्यम् |
अदेविष्याव |
अदेविष्याम |
संस्कृत में शब्द रूप देखने के लिए
Shabd Roop पर क्लिक करें और नाम धातु रूप देखने के लिए
Nam Dhatu Roop पर जायें।
- Home
-
Study
-
संस्कृत
-
सार्थक शब्द
-
तिड्न्त प्रकरण
-
दिव् धातु रूप