तपस्विन् (तपस्वी) शब्द के रूप (Tapasvin Ke Shabd Roop) – संस्कृत

Tapasvin Shabd

तपस्विन् शब्द (तपस्वी, वह जो तप करता हो, तपस्या करनेवाला): तपस्विन् शब्द के नकारान्त पुल्लिंग शब्द के शब्द रूप, तपस्विन् (Tapasvin) शब्द के अंत में “न्” का प्रयोग हुआ इसलिए यह नकारान्त हैं। अतः Tapasvin Shabd के Shabd Roop की तरह तपस्विन् जैसे सभी नकारान्त पुल्लिंग शब्दों के शब्द रूप (Shabd Roop) इसी प्रकार बनाते है। जैसे – पथिन्, गुणिन्, व्रत्रहन्, स्थायिन्, मघवन्, लघिमन्, युवन्, स्वामिन्, आत्मघातिन्, अर्थिन्, एकाकिन्, कञ्चुकिन्, ज्ञानिन्, करिन्, कुटुम्बिन्, कुशलिन्, चक्रवर्तिन्, तपस्विन्, दूरदर्शिन्, द्वेषिन्, धनिन्, पक्षिन्, बलिन्, मन्त्रिन्, मनोहारिन्, मनीषिन्, मेधाविन्, रोगिन्, वैरिन् आदि। तपस्विन् शब्द के शब्द रूप संस्कृत में सभी विभक्तियों एवं तीनों वचन में शब्द रूप (Tapasvin Shabd Roop) नीचे दिये गये हैं।

तपस्विन् के शब्द रूप – Shabd roop of Tapasvin

विभक्ति एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा तपस्वी तपस्विनौ तपस्विनः
द्वितीया तपस्विनम् तपस्विनौ तपस्विनः
तृतीया तपस्विना तपस्विभ्याम् तपस्विभिः
चतुर्थी तपस्विने तपस्विभ्याम् तपस्विभ्यः
पंचमी तपस्विनः तपस्विभ्याम् तपस्विभ्यः
षष्ठी तपस्विनः तपस्विनोः तपस्विनाम्
सप्तमी तपस्विनि तपस्विनोः तपस्विषु
सम्बोधन हे तपस्विन् ! हे तपस्विनौ ! हे तपस्विनः !

तपस्विन् शब्द का अर्थ/मतलब

तपस्विन् शब्द का अर्थ तपस्वी, वह जो तप करता हो, तपस्या करनेवाला होता है। तपस्विन् शब्द नकारान्त शब्द है इसका मतलब भी ‘तपस्वी, वह जो तप करता हो, तपस्या करनेवाला’ होता है।

तपस्वी संज्ञा पुं॰ [सं॰ तपस्विन्] [स्त्री॰ तपस्विनी]

1. वह जो तप करता हो । तपस्या करनेवाला ।

2. दीन ।

3. दया करने योग्य ।

4. घीकुआर ।

5. तपसी मछली ।

6. तपसोमूर्ति का एक नाम ।

तपस्विन् जैसे और महत्वपूर्ण शब्द रूप

उपर्युक्त शब्द रूप तपस्विन् शब्द के नकारान्त पुल्लिंग शब्द के शब्द रूप हैं तपस्विन् जैसे शब्द रूप (Tapasvin shabd Roop) देखने के लिए Shabd Roop List पर जाएँ।

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *